Kısa Fikirler Yazılar

Toplumsal yapıların içinde gezinirken bir araştırmacı olarak sık sık sorarım: “Bir insan bir mekâna nasıl gider, o mekânı nasıl deneyimler, hangi görünmez sınırlar onları engeller ya da yönlendirir?” Kısırkaya Plajı’na hangi otobüs gider sorusuna yönelmek, sadece bir ulaşım sorusu değildir; aynı zamanda kentsel mekânlara erişim hakkı, toplumsal normların ulaşım altyapısına izdüşümü, ve bireylerin günlük pratikleri ile kurumların örgütlenmiş gücü arasındaki etkileşimdir. Bu yazıda önce Kısırkaya Plajı’na hangi otobüsün gittiğini açıklayacağım, sonra bu teknik bilginin üzerine toplumsal norm, cinsiyet rolleri ve kültürel pratikler bağlamında derinlemesine bir analiz getireceğim. Erkeklerin yapı odaklı stratejileri ile kadınların ilişkisel bağlara odaklanan pratik yaklaşımlarını örneklerle harmanlayacağım.…

Kuru Fasulyenin Diğer Adı Nedir? Felsefi Bir Düşünme Denemesi Giriş: Bir Filozofun Sofrası Bir filozofun sofrasında kuru fasulye yalnızca bir yemek değildir; varoluşun, bilginin ve etik olanın sembolüdür. Sıradan bir tencere yemeği gibi görünen bu fasulye, aslında insanın doğayla, bilgiyle ve kendi benliğiyle kurduğu ilişkinin derin bir aynasıdır. “Kuru fasulyenin diğer adı nedir?” diye sorduğumuzda, aslında dilin, kültürün ve anlamın sınırlarını da sorgulamış oluruz. Bir isim değişse de öz aynı mı kalır? Ya da öz, isimden bağımsız var olabilir mi? Bu soru bizi doğrudan üç temel felsefi alana götürür: etik, epistemoloji ve ontoloji. Epistemolojik Bir Bakış: Bilginin Fasulyesi Epistemoloji, yani…

Merhaba sevgili okur, Kelimelerin bazen ne kadar derin anlamlar taşıdığını hiç düşündünüz mü? Ben, farklı açılardan bakmayı seven biri olarak “icra edilmekte ne demek?” sorusunu biraz daha geniş bir çerçevede ele almak istiyorum. Çünkü bu ifade sadece hukuki bir süreçte karşımıza çıkmıyor; aynı zamanda hayatın içinde, insan ilişkilerinde ve düşünce biçimlerimizde de kendine yer buluyor. Hadi birlikte bu kavramı inceleyelim, hem veri odaklı hem de duygusal bir bakış açısıyla… İcra Edilmekte Ne Demek? Türkçede “icra edilmekte” ifadesi, genellikle bir eylemin, sürecin veya kararın şu anda yürütülüyor olduğunu belirtir. Hukuki alanda en çok “icra takibi” ya da “icra davası” bağlamında karşımıza…

Yıldız Kenter’in Mezarı Nerede? Işığın Hiç Sönmediği Yer Bir hikâye anlatmak istiyorum… Bir kadın vardı, sahnenin ortasında dimdik duran; sesiyle değil, ruhuyla konuşan. Yıldız Kenter. Onun hikâyesini anlatmak demek, aslında bir milletin sesini, bir tiyatronun kalbini anlatmak demek. Bugün onun mezarının nerede olduğunu sormak, sadece bir coğrafi merak değil — “biz bu kadını nasıl hatırlıyoruz?” sorusudur. Çünkü bazı insanlar toprağa gömülmez, sesin yankısına gömülür. Ve Kenter hâlâ orada; alkışların, ışıkların, kelimelerin içinde. Yıldız Kenter’in Mezarı Nerede? Yıldız Kenter, 17 Kasım 2019’da aramızdan ayrıldı. Mezarı, İstanbul Zincirlikuyu Mezarlığı’nda, eşi Şükran Güngör’ün yanındadır. Bu bilgi kuru bir ansiklopedi satırı gibi görünse de,…

Hacet Namazı Gece Saat Kaçta Kılınır? Edebiyatın Işığında Bir Maneviyat Yolculuğu Kelimeler, insanın ruhuna açılan pencerelerdir. Bir edebiyatçının dünyasında her kelime, bir anlamın ötesinde bir çağrışım taşır. “Hacet namazı” da bu çağrışımların en derinlerinden biridir; çünkü içinde hem ihtiyaç hem dua hem de umut barındırır. Edebiyatın diliyle ifade edersek, hacet namazı insanın Tanrı’ya yazdığı sessiz bir mektuptur. Bu yazıda “Hacet namazı gece saat kaçta kılınır?” sorusunu yalnızca bir dini zaman dilimi olarak değil, bir anlatı zamanı, bir içsel dönüşüm anı olarak ele alacağız. Çünkü bazı ibadetler saatlerle değil, kalbin ritmiyle başlar. Hacet ve Zaman: Gecenin Sessizliğinde Yazılan Dualar Edebiyat, zaman…

Regl Kanı Neden Pembe? Tabuları Rahatsız Eden Bir Gerçeklik Kontrolü Reklamlarda mavi sıvı döküp “hijyenik” diye alkışlayan bir endüstrinin içinde yaşıyoruz. Oysa gerçek hayat, filtresiz renklerle akıyor. Pembe regl kanı meselesi tam da bu yüzden konuşulmalı. Pembe ton, çoğunlukla kanın vajinal akıntı/servikal mukusla karışıp seyrelmesiyle ortaya çıkar. Başlangıç ve bitiş günlerindeki hafif akıntılar, ovülasyon ya da implantasyon kanaması, düşük östrojen, yeni başlayan hormonal doğum kontrolü ve doğum sonrası dönem pembeleşmeye yol açabilir. Şiddetli ağrı, kötü koku, ateş, çok fazla ped/kap değiştirme ihtiyacı veya gebelik şüphesi varsa tıbbi destek şart. “Pembe” Bir Pazarlama Hayali mi, Fizyolojik Bir Gerçek mi? “Regl kanı…

Güzelliğin Kaynağı Nedir? Felsefenin Gölgesinde Bir Siyasal Analiz Bir siyaset bilimci masasına oturur; gündeminde iktidar vardır, kurumlar vardır, ideoloji vardır. Ama bir gün fark eder ki bütün bu yapılar, görünüşün ve güzelliğin diliyle konuşur. Güzellik, sadece estetik bir değer değil, toplumsal iktidarın en sinsi aracıdır. Kimin “güzel” olduğuna kim karar verir? Ve bu karar, kimin çıkarına hizmet eder? Güzelliğin Politikası: İktidarın Görünmeyen Estetiği Felsefe yüzyıllardır güzelliğin kaynağını tartışır; Platon onu idealar dünyasında arar, Kant onu yargı yetisinin özgürlüğünde bulur. Ancak siyaset bilimi başka bir yerden bakar: iktidarın estetik üretiminden. Her iktidar, kendi güzellik tanımını yaratır. Antik Yunan’da atletik beden “erdem”in…

Morpa Kampüs Nedir, Ne İşe Yarar? Geleceğin Öğrenme Dünyasına Açılan Kapı Bazen bir sabah, kahvemi yudumlarken şu soruyu düşünüyorum: “Eğitim gelecekte nasıl bir şekle bürünecek?” Dijital çağda bilgiye erişim saniyeler içinde mümkünken, öğrenmenin anlamı da hızla dönüşüyor. Bu dönüşümün merkezinde ise yenilikçi eğitim platformları var. İşte tam bu noktada Morpa Kampüs, sadece bir eğitim aracı değil; geleceğin öğrenme biçimlerinin öncüsü olarak karşımıza çıkıyor. Morpa Kampüs Nedir? Morpa Kampüs, öğrencilere, öğretmenlere ve velilere yönelik kapsamlı bir dijital eğitim platformudur. İlkokul ve ortaokul düzeyindeki öğrenciler için hazırlanmış bu sistem, MEB müfredatına uygun interaktif içerikler sunarak dersleri eğlenceli, akıcı ve anlaşılır hale getirir.…

Güneydoğu Bölgesinde En Çok Ne Yetişir? Toprağın Felsefesi Üzerine Bir Düşünme Denemesi Bir filozofun gözünden baktığımızda, “Güneydoğu bölgesinde en çok ne yetişir?” sorusu yalnızca tarımsal bir merak değildir. Bu soru, insanın doğayla, bilgiyle ve varlıkla kurduğu ilişkinin özüne uzanır. Çünkü her “yetişme” eylemi, bir oluşun hikâyesidir. Toprakla uğraşan insan, aslında kendi varoluşunu da eker, biçer ve dönüştürür. Etik, epistemoloji ve ontoloji… Bu üç felsefi eksen, bir bölgenin ürünlerinden daha fazlasını; o bölgenin ruhunu, bilgisini ve varlık biçimini anlamamızı sağlar. Güneydoğu Anadolu’da yetişen her ürün, bir varoluş metaforu gibidir: Buğday, sabrın; mercimek, dayanıklılığın; pamuk, saflığın; zeytin, bilgelik ve sürekliliğin simgesidir. Etik…

Direkt Güneş Işınımı Nedir? Temel Kavramlar, Tarihçe ve Güncel Tartışmalar Direkt güneş ışınımı (çoğu kaynakta “doğrudan ışınım” ya da DNI – Direct Normal Irradiance), Güneş’ten gelen ve atmosferde saçılmadan, belirgin bir doğrultuda yeryüzüne ulaşan ışınım bileşenidir. Yatay bir yüzey üzerinde ölçülen toplam ışınım; doğrudan (beam) ve yayılı (diffüz) bileşenlerin toplamıdır. Direkt bileşen, Güneş diskinin görüldüğü anlarda baskındır ve özellikle yoğunlaştırmalı güneş enerjisi (CSP) teknolojileri ile güneşi izleyen fotovoltaik sistemler için kritik öneme sahiptir. Direkt Işınımın Fiziksel Anlamı Güneş, yaklaşık 5 500 K yüzey sıcaklığına sahip bir siyah cisim benzeri kaynak gibi davranır ve elektromanyetik spektrumun görünür ile yakın kızılötesi bandında…